Het beleg van Khe Sanh

‘Sabaidee’ heeft plaats gemaakt voor ‘Hello’ en de verkeersluwe wegen voor toeterende automobilisten. Vietnam omarmt me opnieuw in zijn hectische, alledaagse mallemolen. Het is even wennen na precies een maand in het rustige Laos te hebben vertoefd.

De uitgestippelde route voert me meteen naar één van de droevigste bladzijden uit de geschiedenis van Vietnam. Tussen 1965 en 1973 was de kustlijn namelijk het strijdtoneel van de Vietnamoorlog. De eerste stille getuigen van deze waanzinnige oorlog vind ik reeds 25 km voorbij de Laotiaanse grens, meerbepaald in het stadje Khe Sanh. Een obeliskvormig monument wordt er aan weerszijden geflankeerd door honderden identieke grafzerken. Opgebrande wierookstokjes in blauwe vaasjes uit keramiek versterken de troosteloze aanblik. Een zachte bries waait als een laatste zucht over het kerkhof. De stilte is ongenaakbaar hoorbaar. ‘LIỆT SĨ: Chưa Biết Tên’, lees ik op de meeste graven. ‘Martelaar: zonder naam. Het enige opschrift dat in bloedrode letters staat gegraveerd. Het communisme leeft zelfs verder in de ziel van de doden.

Hier liggen slechts een fractie van de gesneuvelde soldaten die hun leven verloren tijdens het beleg van Khe Sanh. Op 21 januari 1968 werden 5000 Amerikaanse mariniers in hun geïsoleerde buitenpost door zo’n 20.000 soldaten van het Noord-Vietnamese leger belegerd. Een herhaling van de Franse nederlaag bij Dien Bien Phu (Noord-Vietnam) leek mogelijk. Dat was evenwel buiten de waard gerekend van de Amerikaanse president Johnson. “Ik wil geen verdomd Dinbinfoo…” communiceerde hij naar zijn stafchefs. Amerika trok alle registers open. Onder de naam ‘operation Niagara’ werden grootschalige bevoorradingsvluchten uitgevoerd, samen met hevige B-52 bombardementen op de Noord-Vietnamese posities. Gedurende de ganse slag (77 dagen) werden er maar liefst 110.000 ton bommen gedropt. De bommenregen kostte aan 10.000 Noord-Vietnamese soldaten het leven. Het zal de geschiedenis ingaan als het zwaarste bombardement van de kleinste oppervlakte ooit. De Amerikanen hadden evenwel toen nooit kunnen weten dat de belegering bij Khe Sanh een afleidingsmanoeuvre was voor het komende ‘Tet’(nieuwjaars-)offensief van de Viet Cong ten zuiden van het land.

Met koude rillingen verlaat ik het desolate kerkhof. Gestorven voor het vaderland… Hun roem staat gebeiteld in een naamloos graf. Het resultaat van een zoveelste zinloze oorlog. De bedenker van het woord mensdom had het accent moeten leggen op de laatste lettergreep…