met drastische gevolgen…

We hebben het bergachtig stadje Sisian uitgekozen om per fiets de wijde omgeving te verkennen. Sisian zelf heeft niet zoveel te bieden. De stad voelt net als zovele steden en dorpen asgrauw aan. Wat ons ontzettend opvalt is de verloedering die hier alomtegenwoordig is. Tijdens het Sovjet tijdperk (tot 1990) werden in Armenië grootse fabrieken neergezet. Werkloosheid was er haast onbestaande. Mensen leefden onder het juk van het communisme, maar ze hadden tenminste werk. Nu liggen de fabrieken er verlaten en vervallen bij. De aanblik is soms hallucinant, evenals de zielloze torenhoge appartementsblokken waren mensen als sardienen in samenhokken. We hebben het gevoel dat de mensen in de dorpen het nog iets beter af hebben, al loert ook hier de armoede schrijnend om de hoek. In sommige dorpen treffen we haast geen jonge mannen aan. Ze zijn massaal weggetrokken om hun heil te zoeken in Rusland. Van de ruim drie miljoen inwoners schat men dat één derde in het buitenland leeft. Over de hele wereld leven er naar schatting 8 miljoen Armeniërs. Vaak zijn het mensen van de tweede of zelfs derde generatie. De grote vlucht uit het voormalige thuisland heeft niet alleen met de hoge werkloosheid te maken. De genocide die in 1915 in Armenië plaatsvond en zowat de helft van de bevolking uitmoordde, heeft destijds een grote volksverhuizing op de gang gebracht. Wie overbleef klampte zich vast aan het geloof.

In Armenië is dat laatste opmerkelijk zichtbaar aanwezig. Vaak hoog in de bergen zie je op de flanken van een heuveltop de restanten van een klooster. Vorotnavank, gebouwd rond 1000 na Christus, ligt er te midden van het heuvelachtig landschap liefelijk bij. Reeds van ver domineert het de omgeving. Het klooster liep in 1931 zware schade op door een aardbeving, maar werd grotendeels heropgebouwd. Ook nu weer valt ons de soberheid op. De aankleding binnenin is haast sacraal te noemen. Potsierlijke beeldhouwwerken ontbreken, net als overdadige pracht en praal. Op het eenvoudig altaar hebben gelovigen relikwieën achtergelaten in de vorm van miniatuur maquettes, kruisen en prentkaarten met de afbeelding van Maria. We worden er heel even stil van.

Minder stil maakt het geluid van de fiets wanneer we even later ons trappend op weg begeven naar de volgende bezienswaardigheid, het Armeense Stonehenge. Bij een zoveelste verraderlijke helling horen we een abnormaal gekraak ter hoogte van het achterwiel. Ik blijf trappen, maar stel vast dat de ketting als een losgeslagen gek ronddraait. Het aandrijvingsmechanisme laat het afweten. Ik snap er niks van. Omdat we slechts op daguitstap zijn, heb ik al het fietsgereedschap achtergelaten in het bescheiden hotel waar we logeren. Er zit niks anders op dan te voet terug te keren. Na drie uur stappen bereiken we opnieuw de hoofdbaan waar we onze heil zoeken bij een garage. Met het geleende gereedschap proberen we de schade op te meten. We stellen vast dat het aanhechtingssysteem waarop de cassette met tandwielen is bevestigd als een tol doordraait. De weerstand die ervoor zorgt dat de kracht van de pedalen en bijhorende ketting wordt overgedragen op de tandwielen en het achterwiel is volledig verdwenen. Terug aangekomen in het hotel informeren we naar de mogelijkheid om vervoer te vinden tot aan de hoofdstad, 220 km verderop. Per dag is er maar één minibusje die richting Yerevan gaat. Het ziet ernaar uit dat we enkel al liftend op zoek zullen moeten gaan naar een oplossing…