Big Brother is watching

Eindelijk terug online… Reizen in China is geen evidentie en een website up to date houden evenmin. De Chinese overheid is hier heer en meester op het wereld wijde web en controleert zowat alles. Nieuwssites, zoekmachines en sociale media zijn haast ontoegankelijk. Alleen wanneer je beschikt over een speciaal software programmaatje (VPN of soortgelijks) kan je doorheen de mazen van het gecontroleerde net glippen en dan nog… Heel vaak laat de software het afweten of wordt de connectie verbroken. Maar goed… waar was ik gebleven? O ja, in Urumqi waar ik noodgedwongen enkele dagen langer verbleef dan voorzien. Dankzij tussenkomst van het Belgische bedrijf Crystalyte werden vanuit de Chinese hoofdstad Beijing twee gloednieuwe velgen opgestuurd. Die tussenperiode van wachten gaf me ruimschoots de tijd om de stad Urumqi wat beter te ontdekken.

Urumqi is niet bepaald een mooie stad te noemen. Er is weinig groen en de luchtvervuiling neemt ongekende proporties aan. Met zo’n 3 miljoen inwoners kan je ook niet echt spreken van een kleine stad, al is dat naar Chinese normen eerder een dorp te noemen. De steden hier in China zijn niet groot, maar immens groot. Wat ben ik blij om in het kleine België te wonen. Slenterend doorheen de stad stel ik één constante vast: de stad hangt vol met bewakingscamera’s. Je kan geen kant opkijken of je ziet ze hangen. Zelfs alleen al in de bus tel ik er minstens vijf. Het ‘Big Brother is watching you’ – gevoel wordt nog versterkt door de overheersend blauwe kleur in het straatbeeld. Je kan geen honderd meter stappen of je ziet minstens één politieagent in uniform. In haast elke straat is er ook een politie checkpoint aanwezig. Onze Belgische grootsteden leken tijdens de voorbije tereurdreiging op belegerde steden, maar dat gevoel verdwijnt in het niets als je eenmaal in Urumqi rondwandelt. Onwaarschijnlijk en nog nooit gezien. Het kost wat enige moeite om de ware toedracht te ontdekken, maar uiteindelijk krijg ik dankzij één van de weinig Engels sprekende gasten in het hostel waar ik logeer tekst en uitleg.

In de regio Xinjiang, waarvan Urumqi de hoofdstad is, braken er in 2009 etnische rellen uit tussen Oeigoeren en Han-Chinezen. De Oeigoeren streven al jaren naar een soort van onafhankelijkheid, maar dat is sterk tegen de zin van de Chinese regering die separatisme met harde hand onderdrukt. Meer nog, mensen die tornen aan het gezag worden hier bestempeld als terroristen en worden dan ook nauwlettend in het oog gehouden. Met zo’n 50.000 camera’s alleen al in Urumqi –bronnen maken gewag van 12 miljoen geïnstalleerde bewakingscamera’s in heel China- mag dit wel letterlijk genoemd worden…