het verleden van Georgië

We zijn terug aanbeland in Tbilisi, maar niet zonder de nodige fietsproblemen. Reeds voor ons vertrek uit de hoofdstad had ik vastgesteld dat de schijfremmen niet meer naar behoren functioneerden. Na een zoektocht van een halve dag vonden we uiteindelijk de gepaste schijfremblokjes. Het mocht evenwel niet baten, want bij ons vertrek uit Gori liet de achterste rem het volledig afweten. Oorzaak: een afgebroken onderdeel van het mechanisch gedeelte. Zoals zo vaak botsten we op de juiste plaats op de juiste man. Bij nader toezien bleek het defect onherstelbaar en dus toeren we nu rond met een gloednieuw remsysteem, helaas van Chinese makelij. Nu, duimen maar dat het nog twee maand stand houdt…

Ondertussen nadert het einde van de reis met rasse schreden, althans voor mijn fietskompaan John. Op onze laatste gezamenlijke dag in Tbilisi besluiten we om nog een aantal musea mee te pikken. De eerste in de rij is meteen ook de meest onthutsende: ‘The Soviet Occupation Museum’. Reeds bij het betreden van de grote zaal op de vierde verdieping worden we met de neus op de harde feiten gedrukt. Op de grond ligt een zwartwit foto met daarop tientallen levenloze lichamen. Achter hen staan een groepje militairen rustig te keuvelen. Tegen de zijwand staat een doorzeefde treinwagon. De wijze van opstelling spreekt boekdelen. Een dik uur later eindigt het museum met het opsommen van onvervalste cijfers: 880.000 slachtoffers of ongeveer 1/4de van de bevolking. Het museum is in hoofdzaak opgebouwd uit foto’s, getuigenissen en cijfermateriaal. Om de duistere kant van de gruwelijkheden van het regime te accentueren zijn de lichten gedimd. De samenstellers van het museum hebben duidelijk aangevoeld dat er voor deze slachtoffers geen sprankeltje hoop was.

Van een heel andere orde is het Museum voor Schone Kunsten. Omwille van renovatiewerken is enkel een gedeelte toegankelijk. We krijgen een rondleiding in een zaal vol religieuze kunstschatten. De verzameling is tot stand gekomen door zowat in alle uithoeken van het land de meest opmerkelijke kunstobjecten bijeen te brengen. De eeuwenoude iconen zijn dan ook versierd met peperdure, exclusieve edelstenen en overladen met bladgoud. Mijn voorliefde voor fotografie brengt ons ook bij de private fotocollectie van twee gerenommeerde Georgisch fotografen. De foto’s in zwartwit vormen een staalkaart van het dagdagelijkse leven van de voorbije decennia. Sommige hebben een waar ‘Magnum’-gehalte.

Op de terugweg naar onze couchguest waar we in Tbilisi verblijven, ontdekken we nog een andere zwarte, maar vrij recente bladzijde van het land. Ter hoogte van ‘the heroes square’ staan we oog in oog met een herdenkingsmonument die refereert naar de woelige jaren na de onafhankelijkheid. Het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in verschillende regio’s en landen ging gepaard met veel bloedvergieten. De onafhankelijkheid die daarop volgde, dompelde het land in grote chaos. Het was meteen ook het begin van een burgeroorlog die onder meer een gigantische vluchtelingenstroom op gang bracht. Het monument met de honderden gebeitelde namen en de eeuwige brandende fakkel is nu een blijvende herinnering aan die bloedige periode. Oorlogen, ze zijn van alle tijden. Leren uit de geschiedenis is nog steeds voor de grote machthebbers een stap te ver…