De heropvoedingskampen van China

De nieuwe velg is inmiddels goed en wel aangekomen en dus kan ik mijn solarreis verder zetten. Ondertussen heb ik ontdekt dat het conflict tussen de Oeigoeren en de Han-Chinezen een stuk complexer is en vooral dat de heksenjacht op de Oeigoeren ongekende proporties aanneemt.

In China leven om en bij de 20 miljoen moslims die zich doorheen de jaren gevestigd hebben langs de oude Zijderoute. Ruim 13 miljoen van die moslims zijn Oeigoeren en leven voornamelijk in het zuidwesten van China, meerbepaald de provincie Xinjiang. Zij zijn eigenlijk afstammelingen van inwoners uit Centraal Azië, spreken een soort Turkse taal en houden er een eigen cultuur op na. Een deel van hen streeft al jaren naar onafhankelijkheid. Ze noemen hun regio dan ook Oost-Turkestan. De Chinese overheid heeft de voorbije decennia met allerlei middelen de macht van de Oeigoeren aan banden gelegd. Zo werden grote aantallen Han-Chinezen verplicht te gaan wonen in het gebied van de Oeigoeren om zo de machtspositie in te tomen.

De voorbije jaren is de Chinese overheid nog een stapje verder gegaan in het onderdrukken van de Oeigoeren. Op grote schaal worden Oeigoeren opgepakt (sommige bronnen spreken zelfs over 1 miljoen) om terecht te komen in zogenaamde heropvoedingskampen. De Chinese overheid rechtvaardigt deze vorm van vervolging door te stellen dat een deel van die moslims zich hebben aangesloten bij de radicale moslims in de buurlanden, zoals Pakistan en Afghanistan. China probeert nu dat extremisme de kop in te drukken door massale arrestaties uit te voeren. De gearresteerden komen terecht in zogenaamde heropvoedingskampen waar ze worden gehersenspoeld in de hoop dat ze die ‘verderfelijke’ islam de rug toe keren. Dat verklaart ook waarom er in deze regio zoveel politie checkpoints en bewakingscamera’s zijn. Privacyregels zijn hier onbestaande. Heel wat camera’s werken hier met gezichtsherkenning waarvan de foto’s ook deel uit maken van een politiedatabase. Als je een toeristische attractie bezoekt, wordt er een vingerafdruk genomen. Daarnaast pluist de politie tot in de details je surfgedrag uit, weten ze perfect waar je heen gaat en welke boodschappen je communiceert via Wechat (de Chinese tegenganger van Whatsapp). De verzamelde gegevens zijn vaak al voldoende om je als ‘verdachte’ te beschouwen en op te pakken. En dit alles zonder enige vorm van proces. Precies omwille van de willekeur van die heksenjacht hebben de Oeigoeren zelf al hun levensstijl drastisch veranderd. Zo hebben heel wat mannen hun baarden afgeschoren, dragen vrouwen niet langer een hoofddoek, eten ze varkensvlees en laten de Ramadanperiode links liggen. Maar zelfs deze ‘zachte’ dwangmaatregelen zijn vaak niet voldoende om aan het alziende oog van de Chinese overheid te ontsnappen.

Wie in zo’n heropvoedingskamp terecht komt, moet aan zelfkritiek doen. Concreet komt het hierop neer dat ze moeten neerpennen waar en waarom het bij hen is fout gelopen. Daarnaast moeten ze ook dagelijks het nationaal volkslied zingen (meestal tijdens het hijsen van de Chinese vlag) en krijgen ze les over de Chinese geschiedenis. Gemiddeld zitten ze enkele maanden tot zelfs een jaar vast, al naargelang hun medewerking om zich te laten brainwashen. China is er vast van overtuigd dat dit de meest doeltreffende manier is om alle separatistische en extremistische gedachten uit te roeien. Het lijkt erop dat China ongestoord zijn gang verder zal gaan, want onlangs nog weerlegde China de kritiek van het VN-comité tegen rassendiscriminatie door te stellen dat hun aanpak er één is tegen het terrorisme. Of met andere woorden, een zaak van algemeen belang…